Maar daarna, bij het invallen van de herfst, worden de verschillen dramatisch:
terwijl ‘Annabelle’ in een paar weken tijd van roomwit in diarreekleurig verandert, verkleuren sommige andere variëteiten eerst naar roze en daarna naar diep wijnrood, waardoor hun seizoen eindeloos voortduurt.
De gewone Hydrangea macrophylla kleurt spectaculair. En ja – ik ken de mantra van de bruin-is-ook-mooi-brigade, maar als je de verschillende hortensia’s naast elkaar ziet kun je dat toch niet met een uitgestreken gezicht volhouden.
Terug naar de gewone hortensia, zou ik zeggen, want die maakte deel uit van de ruggengraat van veel tuinen voordat ‘Annabelle’ debuteerde. Neem nu de ouderwetse pluimhortensia of schapenkop, Hydrangea paniculata. Niet alle variëteiten verkleuren in het najaar even spectaculair. Maar lelijk bruin wordt er geen enkele.
Pluimhortensia’s zijn er in verschillende maten. Dat maakt ze geschikt voor veel tuinen, maar ook voor kuipen en bakken. Een van de kleinste is ‘Dart’s Little Dot’, een struikje dat niet hoger wordt dan 80 cm. Een grote jongen is ‘Limelight’ die met gemak 4 à 5 m hoog kan worden, dat wil zeggen: als je de struik niet snoeit. Snoei je hem ieder jaar tot zo’n 20cm boven de grond, dan wordt hij niet hoger dan 1,5 m. ‘Limelight’ is de bekendste variëteit, met bloemen die eerst crèmekleurig zijn met een vleugje groen, en die in de herfst naar donkerroze verkleuren. Razend populair, en terecht. Geselecteerd in Boskoop, door Pieter Zwijnenburg die de struik patenteerde en nu van de royalties kan rentenieren.
Maar de mooiste herfstkleuren vind je bij ‘Pink Diamond’, ‘Phantom’ en ‘Pinky’, met bloempluimen die naar wijnrood verkleuren. Spectaculair in grote bloemstukken. Pas tegen Kerstmis verandert de kleur in doorzichtig perkament.
Alle variëteiten van de pluimhortensia zijn goed winterhard. Ze stellen weinig eisen aan de grond, maar zijn niet dol op kalk. Ze bloeien op het eenjarige hout, en daardoor ook gegarandeerd na een strenge winter.
Snoeien is en kwestie van smaak. En van ruimte. Hoe harder gesnoeid, hoe kleiner de struik en hoe groter de bloemen. Maar wie de ruimte heeft kan zijn pluimhortensia rustig tot een flinke struik laten uitgroeien. En bedenk: hoe groter de bloemen, hoe sneller ze op de grond liggen na een onweersbui.
Ook de niet-pluimhortensia, de gewone Hydrangea macrophylla, met ronde moppen van bloemen, is tot laat in het seizoen om aan te zien. De bloemen verkleuren naar wijnrood en paars of inktblauw. Vaak blijven ze tot Kerstmis mooi.